Wanneer moet je je jaarrekening laten controleren?
De jaarrekening vormt het financiële eindverslag van een onderneming over een bepaald boekjaar. Hierin worden het resultaat en de financiële positie van de organisatie weergegeven.
Voor veel ondernemers is de jaarrekening niet alleen een wettelijke verplichting, maar ook een belangrijk instrument bij het nemen van strategische beslissingen.
Banken, investeerders en andere belanghebbenden gebruiken de jaarrekening vaak als basis voor hun beoordeling van de onderneming.
Waarom een jaarrekening controleren?
Een accountantscontrole biedt zekerheid over de betrouwbaarheid van de jaarrekening.
Wanneer een accountant een controleverklaring afgeeft, bevestigt hij of zij dat de cijfers een getrouw beeld geven van de financiële positie en het resultaat, conform de geldende verslaggevingsregels (zoals Titel 9 BW2 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving).
Voor externe partijen — zoals aandeelhouders, banken, subsidieverstrekkers en toezichthouders — is een goedkeurende controleverklaring een belangrijk teken van betrouwbaarheid.
Daarnaast geeft een controle de ondernemer zelf waardevolle inzichten:
Zijn de cijfers juist en volledig?
Waar liggen financiële of procesmatige risico’s?
Welke verbeteringen zijn mogelijk in de interne beheersing?
Zo is een accountantscontrole niet alleen een verplichting, maar ook een middel om beter inzicht en grip te krijgen op de onderneming.
Wanneer is controle verplicht?
Of jouw onderneming controleplichtig is, hangt af van de omvang.
De wet (art. 2:396 en 2:397 BW) hanteert drie criteria:
Balanstotaal: meer dan € 7.500.000
Netto-omzet: meer dan € 15.000.000
Gemiddeld aantal werknemers: meer dan 50 fte
Voldoe je gedurende twee opeenvolgende boekjaren aan minimaal twee van deze drie criteria, dan wordt de onderneming aangemerkt als middelgroot of groot en is een accountantscontrole van de jaarrekening wettelijk verplicht.
De controle dient te worden uitgevoerd door een registeraccountant (RA) of een accountant-administratieconsulent (AA) met een auditbevoegdheid (vergunning).
Uitzonderingen en bijzonderheden
Niet alle organisaties vallen direct onder deze regels. Enkele bijzonderheden:
Stichtingen en verenigingen: controleplicht kan voortvloeien uit de omvang (art. 2:396 lid 6 BW), subsidiebeschikkingen of specifieke wet- en regelgeving (zoals WNT, WTZA of sectorale subsidieregelingen).
Beursgenoteerde ondernemingen: altijd controleplichtig.
Kleine ondernemingen: niet controleplichtig, maar kunnen vrijwillig voor een controle kiezen.
Subsidieontvangers: subsidiegevers kunnen via een protocol of regeling een accountantscontrole eisen, ook als er geen wettelijke controleplicht is.
Financiers of aandeelhouders: kunnen eveneens een controleverklaring verlangen als voorwaarde voor financiering of investering.
Vrijwillige controle
Steeds meer ondernemingen kiezen vrijwillig voor een accountantscontrole, ook wanneer dit wettelijk niet verplicht is.
De voordelen hiervan zijn onder meer:
Verhoogd vertrouwen bij investeerders, banken en stakeholders
Meer transparantie richting klanten en leveranciers
Inzicht in risico’s, processen en verbeterpunten
Sterkere positie bij onderhandelingen, aanbestedingen of overnames
Een vrijwillige controle is dus niet enkel een kostenpost, maar een investering in de betrouwbaarheid en verdere professionalisering van de onderneming.
Wat betekent dit voor jou?
De verplichting tot accountantscontrole hangt samen met de omvang van je onderneming én eventuele specifieke eisen van derden.
Ook als je (nog) niet controleplichtig bent, kan een vrijwillige controle waardevol zijn voor het versterken van vertrouwen, het verbeteren van interne processen en het ondersteunen van duurzame groei.
Zodra je onderneming groeit, gesprekken voert met investeerders of grotere contracten sluit, wordt een gecontroleerde jaarrekening steeds relevanter.
Door tijdig te bepalen of jouw organisatie onder de controleplicht valt — of vrijwillig extra zekerheid wil bieden — leg je een solide basis voor gezonde en transparante bedrijfsvoering.
Wanneer is het voor jouw onderneming verstandig?
Naarmate je onderneming groeit, met grotere klanten of contracten werkt, of in gesprek gaat met investeerders of financiers, wordt het belang van een gecontroleerde jaarrekening steeds groter.
Een wettelijke controle kan verplicht zijn op basis van omvangcriteria, maar kan ook vrijwillig worden uitgevoerd om extra betrouwbaarheid en transparantie te bieden aan aandeelhouders, subsidieverstrekkers of andere stakeholders.
Door tijdig te beoordelen of jouw organisatie controleplichtig is — of vrijwillig wil kiezen voor een accountantscontrole — creëer je vertrouwen, inzicht en een solide basis voor verdere groei.